ZAPRASZAMY NA NOWĄ EDYCJĘ szkolenia:
Podstawowy kurs masażu stóp On Zon Su 按踵術 - starożytna chińska refleksologia stóp. Kurs dziewięcioczęściowy. Warszawa, XI 2024 - VI 2025 roku. Prowadzi Lada Malinakova.
Informacje i zapisy:
Lada Malinakova, Marian Nosal, komórka: 571245333; stacjonarny: 224785715, więcej…
ĆWICZENIA ONLINE: Qigong Jadeitowej Księżniczki ONLINE, ćwiczenia dla zdrowia i witalności. Środy i piątki 7:45-9:15 - Warszawa, i Internet cały. Prowadzi Lada Maliňáková-Nosal, więcej…
ĆWICZENIA ZDROWOTNE: Zajęcia ONLINE Qigong oraz Tai Chi, styl Chang San Feng we wtorki 19:00 i czwartki 19:30 Warszawa, i Internet cały. Prowadzi Lada Maliňáková-Nosal, więcej…
Pięć smaków w dietetyce tradycyjnej chińskiej medycyny
Tradycyjna chińska medycyna oparta jest na teorii Pięciu Przemian, zwanej też teorią Pięciu Elementów. Równie dobrze można by teorię Pięciu Przemian, ze wzgledu na kluczową funkcję smaków, nazwać teorią Pięciu Smaków. W chińskiej medycynie istnieje kilka sposobów patrzenia, kilka podejsć do Pięciu Smaków. Niektóre z nich mogą się wydać wzajemnie sprzeczne. Dlatego chciałbym wymienic ważniejsze z tych interpretacji smaków i opisać jak powstały.
Artykuł o Pięciu smakach w podziale na podrozdziały:- Wstęp do teorii Pięciu Smaków
- W teorii i praktyce Tradycyjnej Chińskiej Medycyny można wyróżnić kilka podejść i zastosowań pięciu smaków
- Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, o Przemianie Drzewa
- Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, Przemiana Drzewa i smak kwaśny
- Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, Przemiana Ognia i smak gorzki
- Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, Przemiana Ziemi i smak słodki
- Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, Przemiana Metalu i smak ostry
- Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, Przemiana Wody i smak słony
- Zastosowanie pięciu smaków w ziołolecznictwie i w leczeniu żywieniem
Pieć Przemian |
Ten obraz nawet w dziesiejszych czasach wydaje się być niezwykle precyzyjnym opisem faktów i zjawisk, co często można zauważyć na gruncie tradycyjnej chińskiej medycyny.
Taki całościowy obraz nie jest tylko teorią i nadal pozostaje dobrą bazą do podejmowania skutecznych działań praktycznych. Widać to na przykładzie chińskiej medycyny, ale nie tylko.
Wracając do smaków, odwołam się do podstawowego dzieła dla medycyny i kultury Chin, jakim jest pierwsza część Klasyki Wewnętrznej Medycyny Żółtego Cesarza znana pod chińskim tytułem Huangdi Neijing Suwen. W rozdziale czwartym tego dzieła opisano dynamikę działania Pieciu Elementów i ich związek ze smakami. Na podstawie smaku kwaśnego, który odpowiada Przemianie Drzewa pokażemy podejście starożytnych Chińczyków do zdrowia, przyrody i pięciu smaków.
Suwen, rozdział czwarty, fragmenty:
"… Qi Bo odpowiedział:
Wschodni obszar wytwarza Wiatr
Wiatr wytwarza Drzewo
Drzewo wytwarza smak kwaśny
Smak kwaśny wytwarza Wątrobę
Wątroba wytwarza ruch mięśni
Ruch mięśni wytwarza Serce
Wątroba panuje nad oczami
W niebiosach, jest to głęboka tajemnica
Wśród ludzkości, jest to Droga
Na ziemi, jest to przemiana
Przemiana wytwarza Pięć Smaków
Droga tworzy mądrość
Głęboka tajemnica tworzy duchy
O duchy!
Na niebie, jest to Wiatr
Na Ziemi, jest to Drzewo
Wśród części ciała, jest to ruch mięśni
Wśród zang, jest to wątroba
Wśród kolorów, jest to zielono-niebieski
Wśród dźwięków, jest to krzyk
Wśród reakcji na zmianę, jest to napięcie
Wśród otworów ciała, są to oczy
Wśród smaków, jest to smak kwaśny
Wśród ekspresji woli, jest to Gniew
Gniew rani Wątrobę
Smutek przeważa nad Gniewem
Wiatr rani ruch mieśni
Suchość przeważa nad Wiatrem
Smak kwaśny rani ruch mieśni
Smak gorzki przeważa nad smakiem kwaśnym…"
A oto co Huangdi Neijing Suwen, w rozdziale czwartym mówi o wszystkich pięciu smakach:
Przemiana Drzewa i smak kwaśny:
"Drzewo wytwarza smak kwaśny
…
Wśród smaków, jest to smak kwaśny
…
Smak kwaśny rani ruch mieśni
Smak gorzki przeważa nad smakiem kwaśnym…"
Przemiana Ognia i smak gorzki:
"Ogień wytwarza smak gorzki
…
Wśród smaków jest to smak gorzki
---
Smak gorzki rani Qi
Smak słony przeważa nad smakiem gorzkim"
Przemiana Ziemi i smak słodki:
"Ziemia wytwarza słodycz
…
Wśród smaków, słodycz
…
Smak słodki rani ciało
Smak kwaśny przeważa nad smakiem słodkim"
Przemiana Metalu i smak ostry:
"Metal wytwarza smak ostry
…
Wśród smaków, jest to smak ostry
…
Smak ostry rani skórę i owłosienie ciała
Smak gorzki przeważa nad smakiem ostrym"
Przemiana Wody i smak słony:
"Woda wytwarza smak słony słony
…
Wśród kolorów, jest to kolor czarny
…
Smak słony rani Krew
Smak słodki przeważa nad smakiem słonym"
Z fragmentów Huangdi Neijing Suwen, rozdział 4 wynika, że zasadniczo:
- ze smakiem kwaśnym związana jest Wątroba
- ze smakiem gorzkim związane jest Serce
- ze smakiem słodkim związana jest Śledziona
- ze smakiem ostrym związane są Płuca
- ze smakiem słonym związane są Nerki
Oprócz tego w ziołolecznictwie tradycyjnej chińskiej medycynie istnieje podział pięciu smaków ze wzgledu na ich sposób działania. Aby ustalić działanie danego specyfiku, czy smaku obserwowano zmiany w stanie zdrowia zażywjących go pacjentów i po dłuższym okresie eksperymentów ustalano jego teoretyczne działanie.
W teorii i praktyce Tradycyjnej Chińskiej Medycyny można wyróżnić kilka podejść i zastosowań pięciu smaków:
1) Podejście diagnostycze: chęć lub niechęć do spożycia produktów w danym smaku pozwala określić nadmiar lub niedobór w odpowiednim obiegu energetycznym. Na przykład nadmierna chęć jedzenia kwaśnej żywnosci oznacza niedobór w Wątrobie, a niechęć do smaku gorzkiego oznacza nadmiar w Sercu.
2) Szukanie przyczyn zachorowania w nadmiernym lub zbyt małym udziale danego smaku w diecie. Na przykład: Huangdi Neijing Suwen mówi, że "Smak kwaśny rani ruch mięśni". A więc u chorego skarżącego się na ścięgna, czyli "zraniony ruch mięśni" można podejrzewać nadmierne spożycie produktów o smaku kwaśnym.
3) W mieszankach ziołowych i w żywieniu można zastosować dany smak, aby skierować działanie pozostałych składników na dany organ. Na przykład dodanie mocno kwaśnego składnika spowoduje skierowanie energii mieszanki ziołowej do Wątroby, bo Huangdi Neijing Suwen mówi: "smak kwaśny wytwarza Wątrobę".
4) W leczeniu ziołami używa się smaków dla osiągniecia określonego działania na organizm człowieka. Jest to inne podejście. To znaczy kierunek działania Qi danego smaku w ziołolecznictwie jest inny niż kierunek działania Qi odpowiadajacej mu według Huangdi Neijing Suwen przemiany.
Zastosowanie pięciu smaków w ziołolecznictwie i w leczeniu żywieniem:
a) Smak słodki
- jest typu Yang
- wywołuje w organiźmie ruch w górę i na zewnątrz
- harmonizuje, odpręża i uwalnia we wszystkich kierunkach
Leczeniczo stosowany do:
- wzmacniania przy wyczerpaniu Qi
- przy skłonności do powstawania pustego goraca spowodowanego brakiem Xue i Jin Ye
b) Smak ostry
- jest typu Yang
- wywołuje w organiźmie ruch na zewnątrz
- działa rozpraszajaco
- mocno porusza Qi w górę i na zewnątrz ciała
- gorące i ostre produkty działają mocno napotnie
W leczeniu stosowany do:
- usuwania zastojów w przewodzie pokarmowym
- napotnie w celu usunięcia z zewnętrznych wartstw ciała patogennego wiatru z zimnem lub goracem
c) Smak słony
- jest typu Yin
- wywołuje w organiźmie ruch do wewnątrz i w dół
- kieruje energię w dół.
- podobnie jak sól w przyrodzie nieożywionej wywołuje w organiźmie dwa pozornie sprzeczne lecznicze działania:
- osusza
- nawilża i rozmiękcza twarde masy w celu ich usunięcia, co jest jego głównym zastosowaniem w medycynie
d) Smak kwaśny
- jest typu Yin
- zbiera iściaga
- wywołuje w organiźmie ruch do wewnątrz i trochę w dół
W chińskiej medycynie leczniczo stosuje sie go, aby nie dopuścic do utraty płynów atakowanych przez gorąco i suchość
e) Smak gorzki
- jest typu Yin
- jest ściągający, ale mniej niż smak kwaśny
- wywołuje w organiźmie ruch w dół, bardziej niż smak kwaśny
W leczeniu stosowany do usuniecia nadmiaru płynów z organizmu.
Marian Nosal
Warszawa 2009 - 20 IV 2022
tradycyjnamedycynachinska.pl/dietetyka_tradycyjnej_chinskiej_medycyny/piec_smakow_w_chinskiej_medycynie/
- Wstęp do teorii Pięciu Smaków
- W teorii i praktyce Tradycyjnej Chińskiej Medycyny można wyróżnić kilka podejść i zastosowań pięciu smaków
- Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, o Przemianie Drzewa
- Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, Przemiana Drzewa i smak kwaśny
- Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, Przemiana Ognia i smak gorzki
- Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, Przemiana Ziemi i smak słodki
- Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, Przemiana Metalu i smak ostry
- Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, Przemiana Wody i smak słony
- Zastosowanie pięciu smaków w ziołolecznictwie i w leczeniu żywieniem
zobacz:
Artykuł o Pięciu smakach w podziale na podrozdziały:
Wstęp do teorii Pięciu Smaków · W teorii i praktyce Tradycyjnej Chińskiej Medycyny można wyróżnić kilka podejść i zastosowań pięciu smaków · Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, o Przemianie Drzewa · Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, Przemiana Drzewa i smak kwaśny · Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, Przemiana Ognia i smak gorzki · Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, Przemiana Ziemi i smak słodki · Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, Przemiana Metalu i smak ostry · Klasyka Medycyny Wewnętrznej Żółtego Cesarza, część pierwsza: Suwen, rozdział czwarty, Przemiana Wody i smak słony · Zastosowanie pięciu smaków w ziołolecznictwie i w leczeniu żywieniem